Ο Δίας καταλαμβάνει το θρόνο του σύμπαντος μετά τη νίκη του με τους Τιτάνες . Ο κόσμος είναι τώρα
τακτοποιημένος. Οι θεοί πολέμησαν μεταξύ τους και κάποιοι υπερίσχυσαν. Έδιωξαν όλα
τα κακά από τον ουρανό, τα έκλεισαν στον Τάρταρο, τα έστειλαν στη γη, στους
θνητούς. Οι θεοί δεν κατοικούν αποκλειστικά
στον Όλυμπο, μοιράζονται με τους θνητούς κάποια κομμάτια της γης. Υπήρχε
ένα μέρος κοντά στην Κόρινθο, στην αρχαία Σικυώνα, η Μηκώνη όπου εκεί θεοί και άνθρωποι
ζούσαν ανακατεμένοι. Τρώνε το ίδιο φαγητό κάθονται στο ίδιο τραπέζι, γλεντούν
αντάμα, ακούνε τις Μούσες να ψάλλουν τη δόξα του Δία, τις περιπέτειες των θεών.
Η πεδιάδα της Μηκώνης είναι μια πλούσια και
εύφορη γη. Εκεί λες και όλα φυτρώνουν μόνα τους. Όπως λέει και η
παροιμία, ένα χωραφάκι να έχεις στην κοιλάδα αυτή και έκανες την τύχης ου, αφού
η κακοκαιρία και οι εποχές μες τα σκαμπανεβάσματά τους δεν την πιάνουν. Είναι
μια χρυσή εποχή, όπου οι θεοί και οι άνθρωποι δεν έχουν ακόμα ξεχωρίσει
τίποτα, μια χρυσή εποχή που μερικές φορές την ονομάζουν και εποχή του
Κρόνου, μια εποχή πριν από την εποχή της Τιτανομαχίας. Είναι ένας κόσμος
ειρηνικός, είναι μια εποχή πριν από το χρόνο. Οι άνθρωποι κάθονται στο ίδιο
τραπέζι με τους θεούς και γλεντούν, είναι απαλλαγμένοι από όλα τα κακά που
σήμερα μαστίζουν το γένος των θνητών, των εφήμερων, όλων εκείνων που ζούνε
μεροδούλι μεροφάι, χωρίς να γνωρίζουν τι τους επιφυλάσσει το αύριο, που δεν
αισθάνονται πραγματικά τη συνέχεια από το χτες στο σήμερα, που αλλάζουν
αδιάκοπα, γεννιούνται, μεγαλώνουν, εξασθενούν, πεθαίνουν.
Εκείνη την εποχή οι άνθρωποι παρέμεναν νέοι, εξίσου
δυνατοί στα χέρια και στα πόδια, όπως στην αρχή. Γέννηση με την κυριολεκτική
σημασία της λέξης , γι’ αυτούς δεν υπήρχε. Ίσως να ξεπηδούσαν από τη Γη. Ίσως να τους γέννησε η Γαία, η μητέρα Γη,
όπως τους θεούς. Εκείνη την εποχή λοιπόν, οι άνθρωποι, νέοι για πάντα, δεν
ήξεραν τι θα πει γέννηση και τι θάνατος. Δεν υπόκεινται στο χρόνο που εξασθενεί
τις δυνάμεις και φέρνει τα γηρατειά. Μετά από μυριάδες χρόνια ίδιοι και
απαράλλακτοι όπως ήταν στον ανθό της ηλικίας τους, αποκοιμιόνταν, χάνονταν με
τον ίδιο τρόπο που είχαν εμφανιστεί. Δεν ήταν πλέον παρόντες, αλλά δεν είχαν
πεθάνει πραγματικά. Δεν υπήρχε ο μόχθος της δουλειάς, οι αρρώστιες και τα
βάσανα.
Οι άνθρωποι δεν είχαν ανάγκη να καλλιεργούν τη γη: στη
Μηκώνη είχαν στη διάθεσή τους όλα τα αγαθά. Έτσι οι άνθρωποι ζούσαν μέσα στην
ευτυχία. Οι γυναίκες δεν έχουν ακόμα δημιουργηθεί. Υπήρχε το
θηλυκό στοιχείο, οι θεές, θνητές γυναίκες όμως δεν υπάρχουν.
Οι άνθρωποι
είναι αποκλειστικά γένους αρσενικού, αγνοούν τις αρρώστιες, τα γηρατειά, το
θάνατο και το μόχθο, αγνοούν και το σμίξιμο με τις γυναίκες. Από τη στιγμή που
ο άνδρας πρέπει, για να αποκτήσει παιδί, να σμίξει με μια γυναίκα, η γέννηση
και ο θάνατος γίνονται η μοίρα των ανθρώπων.
Στη Μηκώνη οι άνθρωποι ζουν μαζί, όλοι αντάμα, όμως
αυτό δεν είναι αιώνιο και η στιγμή του χωρισμού φτάνει. Ο Δίας μετά την
Τιτανομαχία παίρνει την εξουσία στα χέρια του, φυλακίζει τους Τιτάνες στα
Τάρταρα και στη συνέχεια μοιράζει στους θεούς αρμοδιότητες και μένει στο τέλος
ο διαχωρισμός των ανθρώπων από τους θεούς.
Όλοι οι θεοί και οι άνθρωποι είναι μαζεμένοι στη
Μυκώνη καθισμένοι γύρω από ένα τραπέζι. Τότε
ο Δίας προστάζει τον Προμηθέα να μοιράσει σε δυο μέρη έναν
υπέροχο ταύρο. Ο Προμηθέας πρώτα τον σφάζει και μετά τον τεμαχίζει και στο
τέλος χωρίζει τα κομμάτια του σε δυο
μέρη, ένα μέρος είναι για τους θεούς και ένα για τους ανθρώπους.
Ο Προμηθέας αφού έσφαξε τον ταύρο, τον έγδαρε και μετά
άρχισε να το τεμαχίζει. Αρχικά ξεχωρίζει
τα μακριά κόκκαλα, τα κόκαλα των πίσω και των μπροστινών ποδιών, τα λευκά
οστέα, και τα καθαρίζει εντελώς από το κρέας. Αφού μάζεψε όλα τα λευκά οστά του ζώου, τα έκανε ένα σωρό και
τύλιξε το μερίδιο αυτό με ένα λεπτό, λευκό στρώμα λαχταριστού ξιγκιού. Αυτό
ήταν το πρώτο δέμα. Στην συνέχεια ο Προμηθέας φτιάχνει και το
δεύτερο , όπου βάζει όλα τα κρέατα, τις σάρκες, όλα τα κομμάτια του ζώου
που τρώγονται. Αυτό το δέμα το τυλίγει μέσα τη γαστέρα του ζώου, στο στομάχι του,
στη γλοιώδη, άσχημη, αποκρουστική στην όψη βοϊδοκοιλιά.
Ο
Προμηθέας φέρνει και τα δυο δέματα στο τραπέζι, μπροστά στο Δία. Ανάλογα
με την επιλογή που θα κάνει ο Δίας θα χαραχτεί το όριο μεταξύ θεών και
ανθρώπων. Ο Δίας κοιτάζει τις δυο μερίδες και λέει: « Προμηθέα, δόλιε και
παμπόνηρε, η μοιρασιά σου είναι άνιση!». Ο Προμηθέας τον κοιτάζει χαμογελώντας.
Ο Δίας διαλέγει το δέμα με τα οστά, γνωρίζοντας τι ο πονηρός Προμηθέας έχει
κάνει. Ανοίγει το δέμα βλέπει τα οστά και το ξίγκι και αστράφτει και
βροντά εναντίον του Προμηθέα. Από δω και στο εξής οι άνθρωποι θα σχετίζονται με
τους θεούς με τη θυσία, σαν αυτή που τέλεσε ο Προμηθέας τεμαχίζοντας το ζώο.
Στο βωμό έξω από το ναό καίνε θυμιάματα που βγάζουν
ευωδιαστό καπνό, και στη συνέχεια πάνω τους τοποθετούνται τα λευκά οστά. Το
μερίδιο των θεών είναι τα λευκά οστά, τυλιγμένα μέσα σε ξίγκι γυαλιστερό, και ανεβαίνουν ως καπνός στον ουρανό. Οι άνθρωποι από την άλλη μεριά παίρνουν το
υπόλοιπο ζώο, το ψήνουν ή το βράζουν και το τρώνε. Οι άνθρωποι από δω και πέρα
θα πρέπει να τρώνε το κρέας των ζώων που θυσιάζουν και να στέλνουν στους θεούς
το δικό τους μερίδιο, δηλ. τον ευωδιαστό καπνό.
Η μοιρασιά που κάνει ο Προμηθέας δεν είναι τίμια, αφού
τα φαινόμενα απατούν. Το καλό κρύβεται μέσα στην ασχήμια και το κακό
παρουσιάζεται ως όμορφο. Έδωσε όμως το καλύτερο μερίδιο στους ανθρώπους; Ως
προς αυτό επικρατεί μια αμφισημία. Είναι βέβαιο ότι οι άνθρωποι παίρνουν το
βρώσιμο μέρος του ζώου επειδή είναι θνητοί και έχουν ανάγκη από τροφή. Η μοίρα τους όμως είναι αντίθετη από τη μοίρα
των θεών, ζουν μόνο στο βαθμό που
διαρκώς τρέφονται. Οι άνθρωποι όμως δεν είναι αυτάρκεις, είναι αναγκασμένοι να
αντλούν την ενέργεια που χρειάζονται από τον περιβάλλοντα κόσμο, διαφορετικά
πεθαίνουν. Οι θεοί δεν έχουν ανάγκη
τροφής, ζουν μόνο με το νέκταρ και την αμβροσία.
Τα λευκά οστά συμβολίζουν ότι πραγματικά πολύτιμο, μη
θνητό, διαθέτει το ζώο ή το ανθρώπινο πλάσμα. Τα κόκαλα δε λιώνουν, συγκροτούν
την αρχιτεκτονική του σώματος. Η σάρκα διαλύεται, αποσυντίθεται, ενώ ο σκελετός
αποτελεί σταθερό στοιχείο. Είναι το
μέρος του ζώου που δεν τρώγεται, το κομμάτι του που δεν είναι θνητό, που
παραμένει αμετάβλητο, που προσεγγίζει, συνεπώς περισσότερο τη θεϊκή φύση. Τα κόκαλα τα θεωρούσαν και για έναν άλλο
λόγο σημαντικά, διότι περιέχουν μέσα τους το μεδούλι, το υγρό αυτό που οι
Έλληνες πίστευαν ότι σχετίζεται με τον
εγκέφαλο, όπως επίσης και το σπέρμα του άντρα.
Το μεδούλι εκφράζει τη ζωτικότητα ενός ζώου μέσα στη διαδοχή των γενεών,
διασφαλίζει τη γονιμότητα και την ύπαρξη απογόνων. Η συγκεκριμένη μοιρασιά της τροφής έθεσε τη σφραγίδα της θνητότητας στους
ανθρώπους και, αντίστοιχα, τη σφραγίδα της αθανασίας στους θεούς.
Ο Προμηθέας όμως θα πληρώσει την απάτη του. Από την
ημέρα εκείνη ο Δίας αποφασίζει να κρύψει
τη φωτιά από τους ανθρώπους, που μέχρι πριν λίγο κυκλοφορούσε ελεύθερη μεταξύ
των θεών και των ανθρώπων, διότι η φωτιά του Δία, η φωτιά του κεραυνού,
βρισκόταν σε ορισμένα δέντρα, τις
φλαμουριές, ψηλά στην κορφή τους, και οι άνθρωποι ανέβαιναν και την έπαιρναν.
Οι άνθρωποι χωρίς τι φωτιά βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Έτσι ο Προμηθέας ανεβαίνει στον Όλυμπο και κλέβει
το σπόρο της ουράνιας φωτιά βάζοντάς τον μέσα σε ένα κλαδί από μάραθο. Ο
μάραθος έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, η
φύση του είναι κατά κάποιο τρόπο αντίθετη των υπολοίπων φυτών. Πράγματι,
τα δέντρα είναι ξερά απ’ έξω, στον φλοιό τους, και χλωρά από μέσα, όπου
κυκλοφορούν οι χυμοί τους. Ο μάραθος αντιθέτως, είναι χλωρός απ’ έξω αλλά
εντελώς ξερός μέσα. Ο Προμηθέας βάζοντας τη φωτιά μέσα, αρχίζει να καίγεται
εσωτερικά κατά μήκος όλου του βλαστού. Κατεβαίνει στη γη και τη δίνει στους
ανθρώπους.
Όταν ο Δίας είδε ότι οι άνθρωποι είχαν πάλι τη φωτιά
θύμωσε πολύ και ετοίμασε μια συμφορά γι αυτούς. Διέταξε τον Ήφαιστο να
φτιάξει ένα ομοίωμα ντροπαλού κοριτσιού, από χώμα και νερό η θεά Αθηνά
το στόλισε με ζώνη και αστραφτερό χιτώνα. Πάνω στο σώμα της έριξε ένα ωραίο πέπλο. Στις πλευρές του κρέμασε στεφάνια από
λουλούδια και στο κεφάλι της φόρεσε ένα χρυσό στεφάνι, έργο του Ήφαιστου, για
να ευχαριστήσει το Δία. Η Αθηνά την έμαθε να υφαίνει και να
κάνει γυναικείες δουλειές. Ο Ερμής
φύτεψε στο στήθος της ψέματα και κολακείες και απάτες και της έδωσε φωνή και
την ονόμασε Πανδώρα.
Την πήρε ο
αγγελιοφόρος των θεών και την πήγε στον Επιμηθέα. Αυτός δεν άκουσε τη
συμβουλή του αδελφού του Επιμηθέα να μη δεχτεί κανένα δώρο του Διός, αλλά να το
στείλει πίσω. Δώρο στον Επιμηθέα ήταν και ένα μεγάλο δοχείο το οποίο δεν έπρεπε
να ανοιχτεί. Όμως η Πανδώρα δεν υπάκουσε από περιέργεια και το άνοιξε μ’
αποτέλεσμα να σκορπιστούν όλες οι συμφορές στη γη. Η Πανδώρα κατάφερε να
κλείσει το κουτό κλείνοντας μέσα την ελπίδα. Η Πανδώρα ήταν η πρώτη θνητή γυναίκα στη γη, από την οποία εκπορεύεται
το «φύλο των γυναικών». Η
ανθρωπότητα τώρα γίνεται διγενής και οι άνθρωποι πλέον δεν είναι αυτοφυείς αλλά
αναπαράγονται από την ένωση του άνδρα
και της γυναίκας.
Ο
Προμηθέας τιμωρείτε από το Δία και στέλνεται στον Καύκασο όπου ο Ήφαιστος τον καρφώνει με τις αλυσίδες στο βουνό και
ένας αετός θα τρώει την ημέρα το συκώτι του αθάνατου Προμηθέα και τη νύχτα αυτό
μεγάλωνε. Ελευθερωτής του ήταν ο Ηρακλής μετά από χρόνια
σκότωσε με το βέλος του τον αετό και έβγαλε τις αλυσίδες από τον Τιτάνα
Προμηθέα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου