Το κείμενο του Φλάβιου Φιλόστρατου "τα ες Απολλώνιον Τυανέα ", κεφ. ΧΙΧ, ΧΧ παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αναφορά του στο Τροφώνιου Μαντείου και συγκεκριμένα για την κατάβαση του Απολλόδωρου στο άδυτο του μαντείου.
« Ο Απολλώνιος έμεινε σαράντα ημέρες στην Ολυμπία και συζήτησε για πολλά πράγματα. Τέλος είπε: «Έλληνες, θα συζητήσω μαζί σας πάλι, κάνοντας επισκέψεις χωριστά σε κάθε πόλη, σε πανηγύρεις, πομπές, μυστήρια, θυσίες, σπονδές γιατί σ’ αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται άνθρωπος έξυπνος. Τώρα όμως πρέπει να πάω στη Λιβαδειά γιατί ποτέ μέχρι τώρα δεν συναντήθηκα με τον Τροφώνιο, αν και πήγα μια φορά στο ιερό του».
Μετά από αυτό αναχώρησε για την Βοιωτία ακολουθούμενος απ’ όλους όσοι τον θαύμαζαν. Το σπήλαιο της Λιβαδειάς είναι αφιερωμένο στον Τροφώνιο, γιό του Απόλλωνα, και εκεί επιτρέπετε να μπαίνουν μόνο όσοι πηγαίνουν να ζητήσουν χρησμό. Από το ιερό δεν φαίνεται, γιατί βρίσκεται λίγο πάνω από αυτό, σ’ ένα λόφο. Γύρω γύρω είναι κλεισμένο με σιδερένιους οβελίσκους και όταν κατεβαίνει κάποιος είναι σαν να κάθεσαι και να τον τραβάνε προς τα κάτω. Όσοι μπαίνουν μέσα φορούν λευκά ρούχα και κρατούν μελόπιτες στα χέρια για να καλοπιάσουν τα ερπετά που τους πλησιάζουν. Ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια της γης, άλλοι εκεί κοντά, άλλοι πολύ μακριά, και πολλές φορές μετά τη χώρα των Λοκρών και την Φωκίδα, όμως οι περισσότεροι μέσα στα όρια της Βοιωτίας.
Ο Απολλώνιος όταν πήγε στο ιερό είπε: «θέλω να κατεβώ στη σπηλιά χάριν της φιλοσοφίας». Οι ιερείς αντιστάθηκαν και έλεγαν στο πλήθος πως ποτέ δεν θα επέτρεπαν να δει και να εξετάσει το ιερό ένας μάγος. Στον Απολλώνιο έλεγαν πως είναι μέρες αποφράδες και ακατάλληλες για χρησμούς. Έτσι εκείνη την ημέρα, κοντά στις πηγές της Έρκυνας έκαναν μία συζήτηση σχετικά με την προέλευση και τον χαρακτήρα του μαντείου, γιατί μόνο εκείνο δίνει χρησμούς μέσω του προσώπου που τού ζητά.
Το απόγευμα πήγε στο στόμιο του σπηλαίου μαζί με τους νέους που τον ακολουθούσαν και, αφού έβγαλε τέσσερις οβελίσκους, που έκλειναν την είσοδο, κατέβηκε μέσα στην γη φορώντας τον φιλοσοφικό τρίβωνα σαν να επρόκειτο να πάρει μέρος σε φιλοσοφική συζήτηση.
Η πράξη του αυτή είχε την έγκριση του ιερέα επιστάτη του Τροφώνιου που παρουσιάστηκε στους ιερείς, τους επέπληξε για τη συμπεριφορά τους απέναντι στον άνδρα και είπε σε όλους να τον ακολουθήσουν στην Αυλίδα, γιατί εκεί θα παρουσιαζόταν ο Απολλώνιος με τρόπο τόσο θαυμαστό, όσο κανένας άνθρωπος πριν δεν παρουσιασθεί. Βγήκε στην επιφάνεια μετά από εφτά ημέρες. Κανείς απ’ όσους είχαν κατέβει στο σπήλαιο πριν από αυτόν δεν είχε μείνει τόσο διάστημα.
Στα χέρια του κρατούσε βιβλίο που ήταν η απάντηση στην ερώτηση που έκανε κατεβαίνοντας « ποια κατά τη γνώμη σου Τροφώνιε είναι η τελειότερη και πιο αμόλυντη φιλοσοφία»; Το βιβλίο περιείχε τις απόψεις του Πυθαγόρα κι αυτό ήταν απόδειξη πως και το μαντείο συμφωνούσε με την Πυθαγόρεια φιλοσοφία.
Το βιβλίο αυτό βρίσκεται στο Άντιο, που είναι Ιταλική παραθαλάσσια πόλη, και την επισκέπτονται πολλοί για να το δουν. Πρέπει να παραδεχθώ ότι αυτές τις πληροφορίες τις έχω από τους κατοίκους της Λιβαδειάς, αλλά όσον αφορά το βιβλίο, σχημάτισα την γνώμη πως μεταφέρθηκε στον αυτοκράτορα Αδριανό αργότερα, μαζί με κάποιες επιστολές του Απολλώνιου, όχι βέβαια όλες, κι έμεινε στο παλάτι στο Άντιο γιατί αυτό προτιμούσε περισσότερο, απ’ όλα τα άλλα παλάτια του στην Ιταλία ο Αδριανός. ΄
ΠΗΓΗ: Βαλάς ΣΤάθης : Το άντρον του Τροφωνίου
