Έπος Κουμαρμπί - θεογονία των Χεταίων

Η εύρεσης του έπους του Κουμαρμπί στις χετιτικές πινακίδες του κρατικού αρχείου των Χετιτών μας φανερώνει τις στενές σχέσεις ανάμεσα στις ανατολίτικες θεογονίες και στις ελληνικές.

« Τον παλιό καιρό βασιλιάς του ουρανού ήταν ο Αλαλού και υπηρέτης του ο Ανού, ο πρώτος από τους Θεούς. Εννιά χρόνια ήταν βασιλιάς ο Αλαλού.  Ύστερα κάλεσε τον Ανού σε πάλη και νικήθηκε από αυτόν. Τότε ο Αλαλού τρύπωσε μέσα στη γη και βασιλιάς του ουρανού έγινε ο Ανού για εννέα χρόνια. Υπηρέτης του Ανού ήταν ο Κουμαρμπί.

Ύστερα κάλεσε τον Κουμαρμπί σε πάλη και νικήθηκε από αυτόν. Τότε ο Ανού έφυγε να κρυφτεί στον ουρανό, όμως ο Κουμαρμπί τον πρόφτασε, τον τράβηξε από τα πόδια, τον κατέβασε από τον ουρανό του έκοψε με τα δόντια του τα γεννητικά όργανα και τα κατάπιε.

Όταν ο Κουμαρμπί κατάπιε τα γεννητικά όργανα του Ανού χάρηκε με την καρδιά του.  Ο Ανού όμως του ‘δωσε να καταλάβει ότι έτσι έλαβε μεγάλο βάρος μέσα του, γιατί από το σπέρμα που είχε δεχτεί  στην κοιλιά του θα γεννούσε τρεις φοβερούς θεούς, το θεό των Καιρών, τον Αραντζάχ και τον Τασμισού.  Αυτά του ‘πε ο Ανού και τράβηξε κατά τον ουρανό. Σαν άκουσε αυτά ο Κουμαρμπί ξέρασε τα γεννητικά όργανα , όμως το σπέρμα δεν χάθηκε και ο Κουμαρμπί γέννησε πραγματικά τρεις φοβερούς θεούς.

Ο Κουμαρμπί ήξερε ότι ο νεογέννητος θεός των Καιρών θα του έπαιρνε την εξουσία, γι’ αυτό πήγε να τον φάει, όμως αντί για το νήπιο κατάπιε μια πέτρα. Ο θεός των Καιρών μεγάλωσε γρήγορα, πήγε και βρήκε τον Κουμαρμπί , πάλεψε μαζί του και τον νίκησε. Τότε ο Κουμαρμπί ξέρασε την πέτρα που είχε καταπιεί και ο θεός των Καιρών την πήρε και την έστησε σε τόπο ιερό για να θυμούνται οι άνθρωποι το γεγονός και να λατρεύουν το θεό των Καιρών.   

Θεογονία του Ησιόδου και έπος του Κουμαρμπί

Η ησιόδεια διαδοχή Ουρανού – Κρόνου – Δίας στο χετιτικό κείμενο είναι Ανού – Κουμαρμπί – θεός των Καιρών.

Η εξουσία της Γης στην αρχή, πριν από τη βασιλεία του Ουρανού, έχει το αντίστοιχό της στη βασιλεία του Αλαλού, που είναι ο θεός της Γης, όπως φαίνεται γιατί μετά την ήττα του πηγαίνει και κρύβεται μέσα στη γη.      

Ο Ουρανός ο οποίος ευνουχίζεται έχει την ίδια τύχη με τον Ανού. Το όνομα Ανού προέρχεται από τους Σουμέριους και σε αυτούς Αν είναι ο ουρανός. 

Ο Κρόνος που ευνουχίζει τον Ουρανό στη συνέχεια καταπίνει τα παιδιά του, γιατί φοβάται ότι θα του πάρουν τη βασιλεία, εκτός από τον Δία, γιατί η Ρέα αντί για το μικρό Δία θα του δώσει μια πέτρα να καταπιεί, το ίδιο κάνει ο Κουμαρμπί, ο οποίος ευνουχίζει τον Ανού και θέλει να φάει το θεό των Καιρών αλλά τρώει τελικά μια πέτρα.

Ο Δίας, ο θεός του αιθέρα και των μετεωρολογικών φαινομένων αντιστοιχεί στο έπος του Κουμαρμπί με τον θεό των Καιρών.  

Στο ησιόδειο έπος έχουμε τη μυστικά αντροφή του Δία αλλά και στο χετιτικό έπος, στο « Άσμα Ουλικούμμις» αναφέρεται η μυστική ανατροφή του γιου του Κουμαρμπί, Ουλικούμμι, ο αντίστοιχος Τυφώνας, για να εκδικηθεί τον εχθρό του, το θεό των Καιρών.

Από τις σταγόνες από το αίμα του Κρόνου που έπεσαν στη γη θα γεννηθούν οι Γίγαντες που αντιστοιχούν στις τρεις φοβερές θεότητες που θα γεννηθούν από τον  ακρωτηριασμένο Ανού.

Οι ομοιότητες. σε αυτά τα δυο έπη δε βρίσκετε μόνο στα πρόσωπα και στα χαρακτηριστικά τους αλλά και στα γεγονότα. Οι διαφορές  είναι αφενός μεν ότι ο ευνουχισμός του Κρόνου και του Ανού πραγματοποιείται με διαφορετικό τρόπο και αφετέρου από το αίμα του Κρόνου γεννιούνται και θεές, η Αφροδίτη, οι Μελιές και οι Ερινύες ενώ από το αίμα του Ανού μόνο θεοί.