Στην παραλιακή λεωφόρο
Αρτέμιδος στην Αρτέμιδα, δίπλα στη θάλασσα, στις συντεταγμένες 37.980074,24.008604 βρίσκεται το ιερό της Ταυροπόλου Αρτέμιδος, του αρχαίου
δήμου των Αλών Αραφηνιδών. Η ανακάλυψη
του ιερού το 1925 καθώς και τα τιμητικά ψηφίσματα των Αλαιέων, που βρέθηκαν εκεί και που αναφέρουν τις εορτές που
γίνονταν προς τιμήν της θεάς, συνέβαλαν στην ταυτοποίηση των αρχαίων Αλών.
Ο ναός της Αρτέμιδος Ταυροπόλου ερευνήθηκε
συστηματικά κατά τα έτη 1956 και 1957. Πρόκειται για έναν πώρινο περίπτερο ναό δωρικού ρυθμού με 13
κίονες στις μακρές πλευρές και 6
στις στενές. Αποτελείται από σηκό,
που χωρίζεται σε δύο τμήματα, ένα μεγαλύτερο ανατολικά και ένα μικρότερο
δυτικά, το οποίο ερμηνεύθηκε ως άδυτο. Η περίοδος ίδρυσής του πιθανολογείται
μεταξύ 500 π.Χ. και 340 π.Χ. Τα θεμέλια του ναού
διατηρούνται σήμερα σε ελεγχόμενο χώρο στην κεντρική παραλία του δήμου, όπως
επίσης και ο βωμός της θεάς σε
κοντινή απόσταση. Η
λειτουργία του ιερού τεκμηριώνεται από τον 7ο π.Χ. αι έως και τον 1ο μ.Χ. αι.,
όπως μαρτυρούν τα αναθηματικού χαρακτήρα ευρήματα, αλλά και χρηστικά και
μαγειρικά αγγεία που δείχνουν την τέλεση συνεστιάσεων στα πλαίσια της λατρείας
.
Στις επόμενες δεκαετίες ήρθαν στο φως οικοδομικά
λείψανα (βόρειο και ανατολικό πρόπυλο, χαλικόστρωτος δρόμος και βάθρα
αναθημάτων) που περιλαμβάνονταν στον ευρύτερο χώρο του ιερού και ανήκουν στις
τρεις οικοδομικές φάσεις από τον 5ο έως τον 2ο αι. π.Χ. Ένα από τα τιμητικά
ψηφίσματα αναφέρει και την ύπαρξη ναού του Διονύσου.
 |
| φωτ. Τίτσα Καρακούση |
Ο Ευρυπίδης αναφέρει:
«…εδώ να φτιάξεις ναόν και να στήσεις το
άγαλμα που έχει το όνομα της γης των Ταύρων (…) την Άρτεμη δε στο εξής θα
υμνήσουν οι θνητοί ως Ταυροπόλο Θεά…».
Στην
ευριπίδεια εκδοχή η Ιφιγένεια είναι μια θνητή γυναίκα, η οποία γίνεται ιέρεια
της Αρτέμιδος, πρώτα στην Ταυρίδα και κατόπιν στη Βραυρώνα. Στην Ταυρίδα αναγκάζεται να τελεί ανθρωποθυσίες ένα από τα
υποψήφια θύματά της είναι ο αδερφός της Ορέστης. Αφού τον αναγνωρίσει,
δραπετεύει μαζί του παίρνοντας το άγαλμα της Αρτέμιδος και ακολουθώντας τις
οδηγίες της Αθηνάς το φέρνει στην Αττική για να εξιλεωθεί ο Ορέστης για το φόνο
της μάνας του, Κλυταιμνήστρας.
Πληροφορίες για τον χαρακτήρα των εορτών αντλούμε
κυρίως από την «Ιφιγένεια εν Ταύροις» του Ευριπίδη και τους «Επιτρέποντες»
του Μενάνδρου. Στα δρώμενα
περιλαμβάνονταν αγώνες πυρριχιστών και η εορτή των «Ταυροπολίων»,
δηλαδή νυχτερινές πομπές, διονυσιακές τελετές και συμβολικές αιματηρές θυσίες.
Οι θυσίες αυτές αποτελούσαν συμβολική αναπαράσταση της αιματηρής λατρείας που
τελείτο στον ναό της Αρτέμιδος στην Ταυρίδα.
Τα Ταυροπόλια ή Ταυροβόλια εκτός από τις Αλαίς γιορτάζονταν
και σε
άλλες 22 ελληνικές πόλεις. Ήταν επίσης μια από τις σπουδαιότερες σπαρτιατικές
εορτές, εκστατικού χαρακτήρα, με πομπές, χορούς και θυσίες ταύρων προς τιμήν
της Θεάς Αρτέμιδος της Ταυροπόλου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου