Κύνος, ο αρχαιολογικός χώρος στις Λιβανάτες

Στην άκρη της πόλης των Λιβανατών, 3 χλμ. ΒΑ της σε χαμηλό λόφο που βρίσκεται στη θέση Πύργος ή Πάτι βρίσκεται αρχαιολογικός χώρος στον οποίο εντοπίστηκαν, ύστερα από ανασκαφές ερείπια αρχαίου οικισμού τα οποία έχουν ταυτιστεί με την ομηρική πόλη Κύνος της Οπουντίας Λοκρίδας. Ο λόφος έχει ύψος 15 μ. από τη στάθμη της θάλασσας και η ανώτερη επιφάνειά του έχει έκταση 200Χ70μ. Το λόφο τον βρίσκουμε παίρνοντας το δρόμο δίπλα στη θάλασσα από τις Λιβανάτες. 

Ο Κύνος αναφέρεται από τον 'Ομηρο, ως μια από τις πόλεις της ανατολικής Λοκρίδος που μετείχαν στην Τρωική εκστρατεία (Ιλιαδα, ΙΙ, 531-533). Η ανατολική Λοκρίδα αποτελούσε τμήμα του μυκηναϊκού κόσμου και ο Κύνος ήταν το κυριότερο λιμάνι της, που σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές κατοικήθηκε από τον Δευκαλύωνα και την Πύρρα (Στράβων ΙΧ, 4,2) ή από τον ήρωα Λοκρό που έδωσε το όνομά του στην περιοχή.

Ο Κύνος δεσπόζει ενός ζωτικού χερσαίου δρόμου και ελέγχει ένα σημαντικό θαλάσσιο πέρασμα στο βόρειο Ευβοϊκό κόλπο. Φαίνεται ότι ο λόφος δημιουργήθηκε από την επίχωση αλλεπάλληλων στρωμάτων κατοίκησης. Οι ανασκαφές στο Β.Δ τμήμα του έδειξε ότι η θέση χρησιμοποιήθηκε συνεχώς από την Τελική Νεολιθική (4300-3200π.Χ) μέχρι τους Βυζαντινούς χρόνους (5ος - 6ος αι. μ.Χ) 

Τα σωζόμενα αρχιτεκτονικά λείψανα όμως ανήκουν κυρίως στην Ύστερη εποχή του Χαλκού, 12ος αι. π.Χ. Μεταξύ των στρωμάτων αυτών και των θεμελίων των υπερκείμενων κτισμάτων της Υστεροελλαδικής περιόδου, θεμέλια τοίχων αποτελούν ένδειξη για την παρουσία και των πρώιμων Υστεροελλαδικών φάσεων (14ος -13ος αι. π.Χ).

Τα κτίσματα της Υστεροελλαδικής, με πλίνθινους τοίχους σε θεμέλια από αργούς λίθους, ανήκαν σε συγκροτήματα οικιών με αποθηκευτικούς χώρους και εργαστήρια. μερικά δωμάτια περιείχαν δοχεία από άψητο πηλό για αποθήκευση της συγκομιδής. Τμήμα δαπέδου κεραμικού κλιβάνου, όστρακα κακής όπτησης και σκουριές αποτελούν ενδείξεις παραγωγής κεραμικών αγγείων και μεταλλουργίας. 

 







Τα κτίσματα καταστράφηκαν από σεισμό στα μέσα του 12ου αι. π.Χ. Στο στρώμα καταστροφής αυτής της φάσης βρέθηκαν τμήματα κρατήρων με παραστάσεις πολεμικών πλοίων και κομμάτια πήλινων ομοιωμάτων πλοίων, τα οποία παρέχουν πληροφορίες για τύπους σκαφών και ναυμαχίες της Ύστερης εποχής του Χαλκού.

Μετά το σεισμό τα κτήρια ανοικοδομήθηκαν ή επιδιορθώθηκαν και εφοδιάστηκαν με μεγάλους πίθους αντί για πήλινες θήκες. Ωστόσο, και αυτά κάηκαν στο τέλος του 12ου αι. π.Χ από φωτιά, η οποία ίσως προκλήθηκε από σεισμό. Τα ερείπια ισοπεδώθηκαν και μικρά κτίσματα κατασκευάστηκαν αμέσως μετά.

Βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές μικροί κιβωτιόσχημοι τάφοι. Τα κτερίσματα από τους τάφους ήταν φτωχά καθώς οι νεκροί στον Κύνο θάβονταν κατά κύριο λόγο «ακτέριστοι».

Σε έναν νεκρό είχε δοθεί ένα πήλινο σφονδύλι, σε άλλον ένα όστρεο, σε άλλον μία λεπίδα οψιανού. Κατ’ εξαίρεση σε μια ταφή, ανάμεσα στα κόκαλα του νεκρού, βρέθηκε ένα χάλκινο σκουλαρίκι και ένας μικρός μινύειος αμφορίσκος με χάραγμα από τεφρό πηλό. Σε έναν άλλο τάφο βρέθηκαν τέσσερα αγγεία τοποθετημένα γύρω από το ανώτερο τμήμα του κορμού του νεκρού. 
Σημαντικότερα μεταξύ των κινητών ευρημάτων αποτελούν όστρακα από κρατήρες καθώς και μια σειρά από πήλινα ειδώλια πλοίων. Τα όστρακα από τα αγγεία και τα ειδώλια βρέθηκαν όλα στις επιχώσεις που δημιουργήθηκαν κατά την πρώτη καταστροφή του οικισμού από σεισμό στα μέσα του 12ου αι. π.Χ..

Σε ένα τμήμα κρατήρα που αποκαλύφθηκε εικονίζεται ένα πλοίο, που αντιστοιχεί στην ομηρική περιγραφή των πλοίων των Αχαιών. Τέσσερα ακόμη όστρακα ισάριθμων κρατήρων, στα οποία αναγνωρίζονται παραστάσεις ίδιας θεματολογίας, καθιστούν τον Κύνο πολύτιμη πηγή πληροφοριών για την αρχαία ναυπηγική.

Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζει ένα παιδικό παιχνίδι,πήλινο πλοιάριο, που είχε ρόδες για να κυλάει, το οποίο αποτελεί το πρώτο και μοναδικό μέχρι στιγμής δείγμα παιδικού παιχνιδιού στη Μυκηναϊκή Ελλάδα

Στην Ελληνιστική περίοδο χρονολογείται το οχυρωματικό τείχος, το οποίο περιβάλλει την κορυφή του λόφου. Την εποχή της Ρωμαιοκρατίας, ο λόφος ξανακατοικείται με κτήρια που θεμελιώνονται πάνω από τα μυκηναϊκά. Η πρώιμη Βυζαντινή περίοδος επίσης επιβεβαιώνεται από την παρουσία κτηρίων.

Σκηνές ψαρέματος -Μουσείο Αταλάντης

Ο Αίαντας αρπάζει την Κασσάνδρα

Η περιοχή συνδέεται η περιοχή συνδέεται με δυο επιφανείς ομηρικούς ήρωες, τον Πάτροκλο και τον Αίαντα τον Λοκρό, μέχρι τώρα δεν έχουν εντοπιστεί από τις ανασκαφές ανακτορικά κέντρα ή μνημειακά ταφικά αρχιτεκτονήματα.  

ψάρεμα