Ακρωτήριο Ιασώνειον

To Ακρωτήριο Ιασώνειον (αγγλικά: Cape Jason‎) (τουρκικά: Yason Burnu) (τουρκικά: Iason) (αρχαία ελληνικά: Ιάσων) είναι ακρωτήρι στην άκρη της ομώνυμης χερσονήσου (Ιασόνιο Άκρο στις βορειοανατολικές ακτές της κεντρικής Τουρκίας, προς τον Εύξεινο Πόντο. 

Το Ακρωτήριο Ιασώνειον και η ομώνυμη χερσόνησος, αναφέρονται στη βιβλιογραφία και ως Ιασονία ακτή ή Ιασόνιο Άκρο ή "Ιασονίαν ακράν" ή "άκραν Ιασόνιον" ή "Ιασώνιον άκρον" ή "Ιασώνειον άκρον" ή Ιασώνειον Ακρωτήριον ή Ίασον ή Βοώνα ή Καπό Βόνα, ακρωτήρι του Ευξείνου Πόντου. 

Έχει παγιωθεί η άποψη πως το Ιασόνιον Άκρο έλαβε το όνομά του από τον Ιάσονα, ο οποίος φέρεται να έχει επισκεφθεί τη θέση κατά τη διάρκεια της Αργοναυτικής εκστρατείας. Η μοναδική ωστόσο σύνδεση του ακρωτηρίου με τον Ιάσονα γίνεται την κλασική εποχή στο κείμενο του Ξενοφώντα, ο οποίος αναφέρει πως οι Μύριοι αντίκρισαν την Ιασόνιον Ακτή, όπου λέγεται πως προσάραξαν οι Αργοναύτες. Σύμφωνα με τις πηγές στο ακρωτήριο υπήρχε κάποια αρχαία ελληνική πόλη, ενώ κατά τη Βυζαντινή περίοδο, το Ιασόνιον Άκρο αναπτύχθηκε σε σημαντικό θρησκευτικό κέντρο. 

Κατά την αρχαιότητα κοντά στο ακρωτήριο, στην Ιασόνια ακτή, υπήρχε εκεί ναός αφιερωμένος στον Δία και τον Ιάσωνα κοντά στο σημείο, που είχε σταθεί κατά την διάρκεια της Αργοναυτικής εκστρατείας (ακολουθώντας τον μύθο για το Χρυσόμαλλο δέρας), με σκοπό του ναού την προστασία των ναυτικών από τα ύπουλα νερά της Μαύρης Θάλασσας. 

Μια εκκλησία αργότερα, αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο αντικατέστησε τον αρχαϊκό ναό με παρόμοια αποστολή (την προστασία των ναυτικών). Κείτεται σε κατάφυτο μοναχικό σημείο, ακριβώς δίπλα σε ένα φάρο, με θέα τα κύματα του Εύξεινου, να χτυπούν τον Πόντο.

 Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου ή εκκλησία του Ιάσωνα, όπως λέγεται ακόμα και σήμερα, χτίστηκε με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική το 1868 από χριστιανούς Γεωργιανούς και Έλληνες κατοίκους της περιοχής, ενώ έγιναν εργασίες συντήρησης, αναστήλωσης και αποκατάστασης το 2004.

Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο Ιασώνειον Άκρον, έχει ενσωματωμένο αρχαϊκό δομικό υλικό προερχόμενο μάλλον από τον αρχαϊκό ναό που οικοδόμησε στο ίδιο σημείο ο Ιάσων. Οι εσωτερικοί κίονες του ναού είναι λίθινοι(μη σπονδυλωτοί)και όμοιοι με τους κατακεκλυμένους κίονες που βρίσκονται στο εξωτερικό χώρο του ναού, γεγονός που παραπέμπει στους αρχαϊκούς χρόνους όταν οι κίονες κατασκευάζονταν ως μονολιθικοί.

 

Στη χερσόνησο Ιασόνιο Άκρο, που διαμορφώνει το ακρωτήριο, (Yaso) ουσιαστικά βρισκόταν ένας πολύ παλιός οικισμός – πόλη, μόλις 300 μέτρα δυτικά του Γιαλαντζί Γιασών (Ψευδο-Ιάσωνα, Yalancı Yason). Το Ιασόνιον Άκρον βρίσκεται ανάμεσα στις δυο αποικίες της Σινώπης, την αρχαία Αμισό (Σαμψούντα) και τα Κοτύωρα (Ορντού), εκεί που σύμφωνα με τη μυθολογία οι Αργοναύτες έκαναν θυσίες προς τιμή του Δία πριν φθάσουν στην Κολχίδα και μέχρι σήμερα διατηρεί το όνομα του Ιάσωνα (Γιασών Μπουρουνού ή Γιασούν Μπουρουνού, δηλαδή το ακρωτήριο του Ιάσωνα, Yason Burunu). 

Το βορειοδυτικό τμήμα αυτής της χερσονήσου είναι το βραχώδες ακρωτήριο, ενώ στο ανατολικό τμήμα υπήρχε ένα από τα καλύτερα φυσικά λιμάνια του Πόντου, το οποίο ονομαζόταν Γενήτης.

Η έρευνα στις καταθέσεις αργίλου και την κεραμική, κατά την αρχαιότητα, δείχνει στοιχεία κέντρου παραγωγής και εμπορίου. Η πόλη συνέχισε να λειτουργεί κατά και μετά την αρχαιότητα ως περιφερειακό κέντρο για το θαλάσσιο εμπόριο. Υπόλοιπα από τα ερείπια βρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορα σημεία της ακτογραμμής. Αρχαία λιμάνια και σημεία αναπαραγωγής των ψαριών μπορεί επίσης ακόμα να δει κανείς και σήμερα. Ένας κεραμικός κλίβανος στα ανατολικά και μία λαξευμένη δεξαμενή, ίσως για την επεξεργασία αλατιού, συμπληρώνουν επίσης τα αρχαιολογικά ευρήματα, του Ιασονίου Άκρου

 

Στο Ιασόνιο ακρωτήριο