Αρχαιολογικοί χώροι Θήβας

Σημαντικά κτίρια της Θήβας

Καδμεία

Η μυκηναϊκή Ακρόπολη, η Καδμεία, που καταλαμβάνει το σημερινό κέντρο της πόλης. Πρόκειται για έναν λόφο σε σχήμα αχλαδιού με διαστάσεις 800Χ500 μ. περίπου. Σύμφωνα με τις ανασκαφές τα τείχη ακολουθούν το σχήμα του λόφου.

Στα κλασσικά χρόνια η πόλης επεκτάθηκε εκτός των τειχών και φτιάχτηκε και δεύτερο τείχος. Ο αρχαιολόγος Κεραμόπουλος πιστεύει πως οι επτά ονομαστές πύλες της πόλης ανήκουν στα τείχη της ακρόπολης και όχι της κάτω πόλεως. Το μυκηναΐκό τείχος της Καδμείας, κατά τον ίδιο, είναι το τείχος που έχτισε ο Αμφίονας και Ζήθος. Σε πολλά σημεία αυτού του τείχους βρέθηκαν υπολείμματα κυκλώπειων τειχών. Ένα τέτοιο σημείο είναι στον φράγκικο πύργο, στην αυλή του Μουσείου αλλά και σε άλλα σημεία της πόλης.

Από τις επτά πύλες δεν βρέθηκαν ίχνη.  Κοντά στον φράγκικο πύργο και το Μουσείο τοποθετείται οι Ωγύγιες Πύλες ή  Βορραίες, που οδηγούσαν στο Ακραίφνιο αι Λιβαδειά.

Άλλες πύλες ήταν οι Προιτίδες πύλες,   οι Ομολοίδες, οι Ηλέκτρες πύλες, οι Υψίστες ή Ογκαίες , οι Κρηναίες πύλες, οι Νήιτες ή Νήιστες πύλες.

 Ηλέκτρες πύλες

Ηλέκτρες πύλες

Ηλέκτρες πύλες

Είναι οι κυριότερες πύλες τις αρχαίας Θήβας, καθώς από αυτές περνούσε ο δρόμος που ερχόταν από την Αθήνα μέσω των Πλαταιών. Τα σημερινά ερείπια ανήκουν στους ελληνιστικούς χρόνους. Οι πύλες είχαν από έναν μεγάλο κυκλικό πύργο στην κάθε τους πλευρά, ανάμεσα από τους οποίους περνούσε, όπως και σήμερα, ο δρόμος που έφτανε στη Θήβα. Φέρουν την ονομασία τους από την Ηλέκτρα, κόρη του Άτλαντα, την οποία διάφορες μυθολογικές παραδόσεις παρουσίαζαν ως πεθερά του Κάδμου, μητέρα της Αρμονίας από το Δία. Οι μύθοι τοποθετούσαν την επική μονομαχία Ετεοκλή και Πολυνείκη στην περιοχή έξω από τις Ηλέκτρες Πύλες.

Ιερό Ηρακλέους

Ηλέκτρες πύλες. 

     Φτάνοντας κανείς στην πόλη της Θήβας από την κύρια οδό που ερχόταν από τις Πλαταιές, και πριν διαβεί τις Ηλέκτρες Πύλες στο νοτιοανατολικό άκρο της Καδμείας, συναντούσε πρώτα στα αριστερά του το ιερό του Ηρακλέους. Πολύτιμες γι' αυτό είναι οι περιγραφές του Πινδάρου και του Παυσανία, που μαρτυρούν τη λατρεία του Ηρακλή και των παιδιών του ήρωα από τη Μεγάρα, κόρη του Κρέοντα, στο χώρο αυτό. Το ιερό ανασκάφηκε πρόσφατα κάτω από τη σύγχρονη πόλη, λίγα μέτρα νοτίως των Ηλεκτρών Πυλών. Εκεί βρέθηκε τμήμα στοάς και περιβόλου που οριοθετούσε κενοτάφιο, μέσα στο οποίο πιθανώς γίνονταν οι προσφορές και οι εναγισμοί προς τιμήν των παιδιών της Μεγάρας. Επίσης, κάτω από την οδό Πολυνείκους, βρέθηκαν δύο μονολιθικοί βωμοί, καθώς και βωμός τέφρας με παχύ στρώμα διαδοχικών στρώσεων καύσης, μέσα στην οποία περιέχονταν μεγάλες ποσότητες καμένων οστών και κεραμικής γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων (8ος-5ος αι. π.Χ.). 

Ιερό Ηρακλή 

           Οι αρχαιολόγοι  σκάβοντας βρήκαν εκτός από ένα εκτεταμένο Ιερό, με βωμούς, ναούς      και     ένα οικοδόμημα που θεωρούν πως είναι το τέμενος της οικίας του Αμφιτρύωνα, το  οποίο βρίσκεται εκτός των τειχών της πόλης.

     Ο Παυσανίας αναφέρει ότι μπαίνοντας στην πόλη είδε  στα αριστερά του  το ναό του Ηρακλή με έργα του γλύπτη Αλκαμένη και τον οίκο του Αμφιτρύωνα στον οποίο έζησε και ο Ηρακλής με τη γυναίκα του, Μέγαρα (κόρη του βασιλιά των Θηβών, Κρέοντα), την οποία σκότωσε όπως και τα τρία παιδιά τους όταν κατελήφθη από τρέλα που του έστειλε η Ήρα

      Στον χώρο αυτόν, βρέθηκαν εκατοντάδες αγγεία Γεωμετρικής εποχής με παραστάσεις, αγαλματάκια  και δύο ακτέριστοι τάφοι, με τους νεκρούς σε συνεσταλμένη στάση.

Βρέθηκε βωμός από τέφρα  ύψους 2,5 μ. με μεγάλες ποσότητες από υπολείμματα οστών και αποθέσεις κεραμεικής Γεωμετρικών και Αρχαϊκών χρόνων

Στο βωμό βρέθηκαν 380 ακέραια αγγεία και πολλά θραύσματα που μπορούν να συγκολληθούν και να δώσουν μεγαλύτερο αριθμό αγγείων.

«Καδμείο»

Το Μυκηναϊκό Ανάκτορο ή Καδμείον χρονολογείται στο 13ο αιώνα π.Χ. και βρίσκεται περίπου στο κέντρο της ακρόπολης. Το ανάκτορο ήταν διακοσμημένο με τοιχογραφίες και έχουν βρεθεί πήλινες πινακίδες Γραμμικής Β’ γραφής και αμφορείς. Το ανάκτορο καταστράφηκε από πυρκαγιά περίπου το 1200 π.Χ.

Στο κέντρο της Καδμείας ακρόπολης της Θήβας, στην καρδιά της σύγχρονης πόλης, βρίσκονται τα ερείπια ενός λαμπρού, κατά την εποχή του, κτηρίου. Είναι το λεγόμενο «Καδμείο», ένα μεγάλο ανεξάρτητο οικοδόμημα με πολλά δωμάτια και διαδρόμους, προορισμένο για εργαστηριακή και αποθηκευτική λειτουργία. Σε αυτό στεγάζονταν ορισμένα από τα σημαντικότερα εργαστήρια μικροτεχνίας του μυκηναϊκού ανακτόρου της πόλης, όπου κατασκευάζονταν αντικείμενα και κοσμήματα από λαζουρίτη, αχάτη, ορεία κρύσταλλο και χρυσό, υλικά που έρχονταν στη Θήβα έως και από την περιοχή του μακρινού Αφγανιστάν. Στο ίδιο κτήριο αποθηκεύονταν και διάφορα άλλα υλικά και, ανάμεσά τους, οι μεγάλοι ψευδόστομοι αμφορείς που έφταναν στη Θήβα γεμάτοι με λάδι από την Κρήτη.

Γραμμική γραφή Β

Πλάκα από τα Αρχεία του Παλατιού στις Θήβες - κατάλογος υλικών- 14ος-13ος αιώνας π.Χ.

 

Κοσμήματα τοιχογραφίες  από τα βασιλικά δωμάτια, 13ος αιώνας π.Χ.

 Κρήνη του Οιδίποδα

Η Κρήνη του Οιδίποδα, κατασκευής 1902, βρίσκεται στο σημείο που ήταν η αρχαία κρήνη, στην οποία ο Οιδίποδας έπλυνε τα χέρια του μετά το φόνο του πατέρα του Λάιου, βασιλιά της Θήβας. 


Η παράδοση αναφέρει ότι εκεί όπου είναι σήμερα ο Ναός των Αγίων Θεοδώρων (στην κατακόμβη), ήταν ο τάφος του Έκτορα, γιού του Πριάμου, τα οστά του οποίου είχαν φέρει από την Τροία βάσει χρησμού που έλεγε ότι για να ζήσουν στον τόπο τους με ευμάρεια έπρεπε να φέρουν και να τιμούν σ’ αυτόν τα οστά του μεγάλου Τρώα ήρωα.

το 1925