Ο αστερισμός του Ωρίωνα

Ο ωραιότερος ίσως από τους αστερισμούς είναι ο Ωρίων. Είναι ορατός και από το βόρειο και νότιο ημισφαίριο. Είναι ένα όμορφο τραπέζιο με λαμπρούς αστέρες στις κορυφές του και μια τριάδα αστέρων στο κέντρο του περίπου. Τα πρώτα είναι οι ώμοι και τα πόδια του κυνηγού, του ήρωα Ωρίωνα, και τα δεύτερα η μέση του.  Ο Ωρίωνας ανατέλλει το φθινόπωρο, μεσουρανεί το χειμώνα και δύει την άνοιξη. Ονομάζεται και Έσπερος, ο λαός μας αλετροπόδι ή Αλετροπόδα, οι Άραβες Αλ Τζαμπάρ, δηλ. ο γίγαντας.

Η εμφάνιση αυτού του αστερισμού στον ανατολικό ορίζοντα συμπίπτει με την αρχή της πιο βροχερής και τρικυμιώδους εποχής του έτους, το Φθινόπωρο. Η εμφάνισή του στον ουρανό αυτή την εποχή ήταν φόβητρο για τους ναυτικούς, γι’ αυτό του είχαν δώσει τις ονομασίες  «τρικυμιώδης»  και «καταστρεπτικός».

 Το πιο λαμπρό αστέρι του Ωρίων, το α Ωρίωνα, βρίσκεται πάνω αριστερά στο τραπέζιο του αστερισμού. Είναι ο περίφημος Μπετελγκέζ, ένας κόκκινος υπεργίγαντας  και είναι 13.758 φορές λαμπρότερος από τον Ήλιο μας, 20 φορές μεγαλύτερος στη μάζα και 500 φορές στις διαστάσεις. Ο β Ωρίωνας είναι ο Ρίγκελ, άστρο της αριστερής κνήμης. 

Μυθολογία

Υπάρχουν διάφορες παραδόσεις για την καταγωγή του Ωρίωνα. Μία τον θέλει Βοιωτό, γιο της Μινωίδας Ευρυάλης και του Ποσειδώνα. Από τον πατέρα του πήρε σαν δώρο την ικανότητα να περπατά πάνω στις θάλασσες. Συνήθως παριστάνεται να έχει υψωμένο το ρόπαλό του εναντίον του Ταύρου, μια και προσπαθεί να πιάσει τις κόρες του Άτλαντα  και της μυθικής Πλειόνη, τις Πλειάδες, ιδιαίτερα την Μερόπη με την οποία ήταν ερωτευμένος.

 

Επειδή ήταν περίφημος κυνηγός, συνόδευε τη θεά Άρτεμη στο κυνήγι. Όμως οι δυο νέοι ερωτεύτηκαν ο ένας τον άλλο. Ο θεός Απόλλωνας όμως για να ματαιώσει την ένωση του θνητού Ωρίωνα με την αδελφή του, τη θεά Άρτεμη, έστειλε ένα τεράστιο σκορπιό που με το κεντρί του θανάτωσε τον άτυχο νέο. Κατά μια άλλη εκδοχή τον σκορπιό τον έστειλε η Γη, για να τον ταπεινώσει , επειδή καυχιόταν ότι κανένα ζώο δεν ξέφευγε από τα βέλη του. Ο Ωρίωνας και ο Σκορπιός μετά το θάνατό τους έγιναν αστερισμοί από το Δία, που τους έβαλε όμως σε αντίθετα σημεία  στον ουρανό, ώστε να μην μπορεί ο ένας να βλάψει τον άλλο.

Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή  ο Ωρίων  επισκέφτηκε τη Χίο για να την απαλλάξει από τα άγρια θηρία. Εκεί αγάπησε τη Μερόπη, την κόρη του βασιλιά Οινοπίωνα. Ο Οινοπίων όμως δεν τον ήθελε για γαμπρό του, παρά τις πολύτιμες υπηρεσίες του. Τότε ο Ωρίων αποφάσισε να απαγάγει τη Μερόπη.  Ο Οινοπίωνας οργίστηκε και προσποιούμενος ότι θα κάνει μεγάλο γλέντι προς τιμή του ήρωα, τον μέθυσε και, την ώρα που αυτός κοιμόταν, τον τύφλωσε και τον παράτησε αβοήθητο στην ακρογιαλιά. 

 Ο Ωρίων άκουσε τα σφυροκοπήματα από το  χαλκουργείο του Ήφαιστου και οδηγούμενος από αυτά κατόρθωσε να φτάσει στο εργαστήριο του θεού ζητώντας βοήθεια. Ο Ήφαιστος του έδωσε τότε ένα Κύκλωπα, που τον οδήγησε στο Φοίβο – Απόλλωνα, ο οποίος του ξανάδωσε την όραση.

 

Σύμφωνα με έναν άλλο μύθο ο πατέρας του, ο Ποσειδώνας,  θαμπωμένος από την ομορφιά του   βγάλε τα μάτια. Το φώς του το ξαναείδε από την αγαπημένη του Αυγή, τη θεά που έφερνε το πρωινό φως και του δώσε και το δικό του.